Birçok insan yalan söylerken bazı ipuçları ile kendini ele veriyor. Bir araştırmanın bulgularına göre, yalan söyleyenler konuşurken doğru söyleyenlere nazaran daha fazla kelime kullanıyorlar (*). Yalan söylediklerini bildikleri için ‘ya bana inanmazlarsa’ endişesi ile inandırıcı olmaya daha çok çabalıyorlar.
‘Laf kalabalığına getirmek’ deyiminde olduğu gibi, daha karmaşık cümleler kuruyorlar. Böylece duyduklarından şüphelenecek dinleyicileri de inandırmak istiyorlar. Araştırmacıların buna Pinokyo Etkisi demesinin nedeni, tıpkı Pinokyo’nun burnu gibi, yalan büyüdükçe kullanılan kelimelerin artması.
Bir başka bulgu ise cümlelerinde kullandıkları özne daha çok üçüncü şahıs. Kendilerinden söz etmek yerine ‘ondan’ veya ‘onlardan’ söz ederek yalan ile aralarına bir mesafe koymuş oluyorlar.
Oysa söyledikleri konusunda kendilerinden emin hissedenler, doğruyu söylediklerini bildikleri için daha kısa konuşma eğiliminde oluyorlar.
Müzakerecilerimizi dinlerken dikkate almakta fayda var.
(*): (Swol, Braun, Malhotra, 2012)